2025/07/07

José Mari Larramendi eta Mikel Mendizabalek ‘Debako Arte Eskola, sorkuntza, eztanda eta Haur Adierazpen Tailerra’ hitzaldia eskainiko dute hilaren 9an, 19:00etan, Debako Kultur Etxean.

Bi protagonisten testigantzaren bitartez, Debako Arte Eskolaren historiaren eta eraginaren zati bat ezagutuko dugu: bere sorrera, leherketa eta irradiazio kulturalarena.

Espazio horretan, artea esperientzia eraldatzaile eta komunitate-esperientzia gisa bizi izan zen. Horrez gain, Deban arte adierazpeneko laborategi esperimentalean izandako esperientzia kontatuko digute.

Laborategi horretan 206 haurrek eta 33 helduk eman zuten izena, 1970ean, eta gaur egungo metodologia abangoardistenarekin abiatu zen.

Lekuko zuzenak

Larramendi eta Mendizabal Debako Arte Eskolaren inguruan berba egiteko bi lagun apropos dira, bertan bizi izandakoaren lekuko zuzenak izan direlako.

José Mari Larramendi Parisko Unibertsitatean (Nanterre) Filosofia, Soziologia eta Antropologian trebatutako soziologoa da, eta hainbat hamarkadatan proiektu sozial, kooperatibo eta kulturalen buru izan da. Debako Arte Eskolako zuzendaria eta EROSKI taldeko zuzendaria izan zen ia hogeita hamar urtez. ZarautzOn-en sortzailea eta Arizmendiarrietaren Lagunak elkarteko presidentea da, eta beti sustatu du ongizate komunitarioa berrikuntzatik eta konpromiso etikotik.

Mikel Mendizabal, bere aldetik, kultur hezitzaile eta animatzailea da, eta funtsezko figura izan da Euskadin proiektu pedagogiko sortzaileen garapenean. Larramendirekin lan egin zuen Debako Arte Eskolan eta Haur Adierazpeneko Tailerraren sorreran, haurrei artea adierazpen eta hazkunde pertsonalerako tresna gisa esploratzeko aukera eman zien ekimena.

55 urteko bidea

Debako Arte Eskola 1970ean sortu zuen Jorge Oteizak, euskal artearen eta hezkuntzaren ikuspegi berritzaile batetik abiatuta. Eskola honek sormen artistikoaren eta ofizio tradizionalen arteko lotura berezia izan zuen, eta hasieran Jorge Oteizak berak diseinatu zuen proiektu esperimental gisa. Oteizaren helburua ez zen artea erakustea soilik, baizik eta jendea artistikoki heztea, herri oso baten eraldaketa artistiko eta kultural baterako tresna gisa.

Debako Arte Eskolak arte eta artisautza tradizionalak uztartzen zituen, eta hasierako urteetan artista garrantzitsuek eman zituzten ikastaroak, besteak beste, Agustin Ibarrola, Remigio Mendiburu, Jose Antonio Sistiaga, eta Eduardo Txillida. Eskola honek Debako komunitatean eta euskal arte eszenan eragin handia izan zuen, sormen eztanda bat sortuz garaiko panorama artistikoan.

Hala ere, eskola 1980ko hamarkadaren hasieran itxi zen, fundatzaileen arteko desadostasunak eta diru-laguntzen amaiera tarteko. Ondoren, Debako Artisautza Eskola sortu zen 1983an, Luis Mari Illarramendiren ekimenez, eskola zaharraren oinarrietatik abiatuta, eta ofizio tradizionalak lantzen jarraitu zuen, hala nola zeramika, harlanketa, brontze fundizioa eta grabatua.

Laburbilduz, Debako Arte Eskola artearen hezkuntza berritzaile eta esperimentalaren ikur gisa ezagutu da, euskal sormenaren garapenean eta tradizio artistikoaren zaintzan ekarpen garrantzitsua eginez.